Begaafdheidskenmerken
Wanneer veel van onderstaande kenmerken worden waargenomen bij een kind, is dit een indicatie dat er sprake kan zijn van (hoog)begaafdheid.
Het kind...
- heeft een scherp observatievermogen, ziet/hoort veel en genuanceerd, heeft oog voor details
- is in veel onderwerpen geïnteresseerd en/of weet veel over één of meer specifieke onderwerpen, vraagt door en wil het écht begrijpen
- is snel van begrip en denkt zelf verder door, begrijpt of ontdekt iets al voordat het is uitgelegd
- brengt wat hij/zij eerder heeft gezien, gedaan of geleerd snel en makkelijk in verband met nieuwe kennis / situaties
- ontwikkelt theorieën / ideeën om te begrijpen hoe iets werkt, zoekt naar verklaringen
- is intensief bezig met activiteiten en onderwerpen, waartoe hij/zij zich voelt aangesproken
- werkt enthousiast voor passies, is gedreven om (eigen) gestelde doelen te bereiken
- is initiatiefrijk en ondernemend, heeft veel energie, houdt zich veel bezig met verschillende (buitenschoolse) activiteiten
- is creatief / vindingrijk, komt met ongebruikelijke, originele vragen of oplossingen en legt brede verbanden, die niet direct voor de hand liggen
- maakt grote denksprongen, ziet vanuit verschillende invalshoeken diverse mogelijkheden om dingen te combineren, draagt meerdere oplossingen aan
- staat kritisch tegenover beweringen, neemt niet zomaar iets aan, is opmerkzaam in geval van tegenstrijdigheden
- is sterk gevoelig voor verwachtingen van anderen, ziet en begrijpt het gezichtspunt van anderen
- heeft een subtiel, genuanceerd gevoel voor humor, denkt graag door, neemt dingen (bewust) letterlijk
- houdt van uitdagingen, voelt zich aangetrokken tot moeilijke opdrachten, is bereid risico's te nemen
- streeft naar perfectie, staat kritisch ten opzichte van zichzelf
- heeft weinig sturing nodig, wil graag dingen zelf ontdekken of bepalen
Het is van belang om er van bewust te zijn dat deze kenmerken op (hoog)begaafdheid kunnen duiden en om er alert op te zijn wanneer hier sprake van is bij kinderen. In een omgeving die een beroep doet op deze kenmerken zal dit duidelijk naar boven kunnen komen. Wanneer dit niet het geval is, is de kans groter dat kinderen dit niet meer laten zien. Dat wil dus niet zeggen dat er geen sprake kan zijn van (hoog)begaafdheid! Het is dan ook belangrijk om een vermoeden van (hoog)begaafdheid van ouders, leerkrachten of andere betrokkenen altijd serieus te nemen en om dan doelgericht aanvullende informatie te verzamelen.
Download 'Quickscan'
Voor een eerste verkenning van kenmerken die kunnen duiden op (hoog)begaafdheid is de 'quickscan' een hulpmiddel die gedownload kan worden bij de 'Tools'.
Let op! Het doel van verdere verkenning moet NIET zijn om uiteindelijk (hoog)begaafdheid 'vast te stellen'! Dit is namelijk niet eenduidig mogelijk (ook niet met een intelligentietest!!!). De verkenning is bedoeld om gericht naar specifieke leer- en persoonlijkheidskenmerken te kijken die kunnen duiden op (hoog)begaafdheid, omdat deze kenmerken in samenhang vragen om afstemming hierop van aanbod en begeleiding. Meer inzicht in de kenmerken van een leerling is dus vooral van belang om in het praktisch handelen hierop af te stemmen. Het labelen als '(hoog)begaafd' draagt hier niet aan bij.
Lees ook het volgende artikel: